Türk Hava Yolları layihəsi necə yaranıb?
Türk Hava Yolları – yalnız təyyarələr uçuran bir şirkət deyil, eyni zamanda kompleks və çoxsəviyyəli layihələrin idarə olunduğu bir qurumdur. Bu şirkətin uğur hekayəsini anlamaq üçün sadəcə marketinq və ya sərnişin statistikalarına baxmaq kifayət deyil – bu uğurun arxasında peşəkar layihə idarəetməsi mədəniyyəti dayanır.
Əslində, bir hava yolu şirkəti gündəlik olaraq onlarla, hətta yüzlərlə “layihə” ilə məşğuldur. Yeni uçuş xəttinin açılması, təyyarə alınması, personal təlim proqramları, hava limanı sistemləri ilə inteqrasiya və ya sadəcə mobil tətbiqin yenilənməsi belə hər biri özlüyündə layihədir. Türk Hava Yolları bu kimi prosesləri idarə edərkən sadəcə texniki icraata yox, strateji yönə və risk menecmentinə əsaslanır.
2000-ci illərin əvvəlində THY hələ regional bir hava yolu kimi tanınırdı. Lakin 2010-cu ildən etibarən şirkət “Dünyanın ən çox ölkəsinə uçan hava yolu olmaq” kimi ambisiyalı bir hədəf qoydu. Bu, sadəcə marketinq cümləsi deyildi – bu, qlobal bir layihənin əsas vizionu idi. Hər yeni ölkə, hər yeni hava limanı, hər yeni təyyarə – ayrı-ayrılıqda risk, büdcə, logistika və insan resursu tələb edirdi. Bu məqsədə çatmaq üçün THY-nin daxilində güclü bir PMO – Layihə İdarəetmə Ofisi quruldu. Bu struktur vasitəsilə şirkət bütün layihələrini ortaq standartlarla, ölçülə bilən metriklərlə və daim təkmilləşən modellərlə idarə etməyə başladı.
Layihə idarəetməsi təkcə texniki tapşırıqların yerinə yetirilməsi deyil. THY bunu çox yaxşı anlayaraq komanda işinə, daxili kommunikasiya kanallarına və mədəni fərqlərə uyğunlaşmağa xüsusi diqqət yetirdi. Çünki bir gün Nigeriyaya uçuş açırsansa, sabah Argentinada yeni stansiya qurursan – hər biri özünün mədəniyyəti, hüquqi qaydaları və logistik çətinlikləri olan bölgələrdir. Bu halda layihə rəhbəri sadəcə təqvimlə işləyən biri yox, qərar verməyi bacaran, müxtəlif tərəflərlə işləməyi bilən və fərqli riskləri öncədən görə bilən lider olmalıdır.
Türk Hava Yollarının layihələrə yanaşması həm də texnologiya ilə çox sıx əlaqəlidir. THY-nin məlumat sistemləri, bilet satış platformaları, yük daşımaları üçün ayrı ERP sistemləri – hamısı bir-biri ilə entegre şəkildə işləməlidir. Bunun üçün həyata keçirilən hər bir sistem yeniləməsi mini layihə olaraq planlaşdırılır, sınaqdan keçirilir və monitorinq edilir. Bütün bunlar göstərir ki, bir hava yolu şirkətinin görünməyən tərəfləri – yəni onun daxili struktur layihələri – sərnişinlərin təyyarəyə minib rahat uçmasından daha mürəkkəb və önəmlidir.
Ən vacibi isə odur ki, THY-nin layihə idarəetməsi bir dəfəlik sistem deyil. Bu proses daim təhlil olunur, nəticələr qiymətləndirilir, “lessons learned” sənədləri toplanır və növbəti layihələr üçün təkmilləşdirilmiş yanaşmalar tətbiq edilir. Məhz bu yanaşma sayəsində şirkət təkcə aviasiyada deyil, layihə mədəniyyətində də region üçün nümunə təşkil edir.
Layihə idarəedilməsi istiqamətində karyera qurmaq istəyənlər bu linkdən ətraflı məlumat ala bilərlər
Sonda baxdıqda, Türk Hava Yollarının bu səviyyəyə gəlməsi yalnız maliyyə və texniki imkanlarla bağlı deyil. Əsl səbəb – daxildən idarə olunan, məqsədyönlü, sistematik layihə rəhbərliyidir. Onlar sübut etdilər ki, uğurlu olmaq üçün uçmaq kifayət deyil – hər şeydən əvvəl düzgün planlama, davamlı nəzarət və çevik idarəetmə vacibdir.