Layihə İdarəetməsində Etik Dəyərlər
Layihə idarəetməsinin dinamik və mürəkkəb dünyasında etik prinsiplərə riayət etmək bir seçim deyil, zərurətdir. Etik dəyərlər qərar qəbuletməni yönləndirir, komanda əməkdaşlığını gücləndirir və maraqlı tərəflər arasında etibar yaradır. Bu da layihələrin uğurla həyata keçirilməsini təmin edir və peşəkar dürüstlüyü qoruyur.
Daha çoxu üçün bizi sosial şəbəkələrdə izləyin
Layihə İdarəetməsində Etikanın Önəmi
Layihələr müxtəlif maraqlı tərəfləri, rəqabətli prioritetləri və çox vaxt əhəmiyyətli maliyyə və reputasiya risklərini əhatə edir. Güclü etik əsas olmadan layihə menecerləri maraqların toqquşması, keyfiyyətin güzəştə getməsi və ya tərəfdaşlarla ünsiyyətdə çətinliklərlə qarşılaşa bilərlər. Etik prinsiplərə riayət etmək aşağıdakıları təmin edir:
Etibar Yaratmaq: Dürüst və şəffaf ünsiyyət komanda, müştərilər və maraqlı tərəflər arasında etibar yaradır.
Risklərin Azaldılması: Etik davranış hüquqi problemlərin və ya reputasiya zərərinin ehtimalını azaldır.
Davamlı Nəticələr: Etik qərarlar uzunmüddətli faydalara xidmət edir, yalnız qısa müddətli qazanc üçün deyil.
Peşəkar İnkişaf: Etik davranış layihə menecerinin reputasiyasını və karyera inkişafını gücləndirir.
Layihə İdarəetməsində Əsas Etik Dəyərlər
Dürüstlük
Dürüstlük, həqiqi və ədalətli hərəkət etmək deməkdir, hətta bu çətin olsa belə. Layihə menecerləri layihənin vəziyyəti, riskləri və məhdudiyyətləri barədə doğru olmalı və məlumatları yanlış təqdim etməkdən çəkinməlidirlər.
Məsuliyyət
Məsuliyyətli olmaq, qərarların və nəticələrin, istər müsbət, istərsə də mənfi, məsuliyyətini daşımaqdır. Layihə menecerləri öz hərəkətlərini qəbul etməli və komanda üzvlərinin də öz vəzifələrinə görə məsuliyyət daşımalarını təmin etməlidirlər.
Hörmət
Maraqlı tərəflərin fikirlərinə, hüquqlarına və müxtəlifliyinə hörmət göstərmək vacibdir. Bu dəyər münaqişələrin idarə edilməsində, inklüzivliyin təşviqində və əməkdaşlıq mühitinin yaradılmasında kömək edir.
Şəffaflıq
Açıq ünsiyyət və müvafiq məlumatlara giriş maraqlı tərəflərin etimadını gücləndirir. Şəffaflıq qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırır və hər kəsin layihə məqsədlərinə uyğunlaşmasını təmin edir.
Ədalətlilik
Bütün maraqlı tərəflərə ədalətli yanaşmaq, ayrı-seçkiliyə yol verməmək və qərarları obyektiv olaraq qəbul etmək ədalətliliyin əsas xüsusiyyətləridir.
Gizlilik
Layihə, maraqlı tərəflər və təşkilat haqqında həssas məlumatların qorunması mühüm etik öhdəlikdir.
Real Dünyada Etik Dəyərlərin Tətbiqi
Münaqişələrin Həlli: Maraqlı tərəflər arasında anlaşmazlıq olduqda layihə menecerləri etik yanaşmalardan istifadə edərək ədalətli həll tapa bilərlər.
Resursların İdarə Edilməsi: Resursları ədalətli bölüşdürmək və sui-istifadədən çəkinmək dürüstlük və ədaləti əks etdirir.
Risklərin Bildirilməsi: Layihə ilə bağlı riskləri açıq şəkildə bildirmək, hətta bu narahatlığa səbəb olsa belə, məsuliyyət və dürüstlüyü göstərir.
Mədəni Həssaslıq: Qlobal layihələrdə mədəni fərqlərə hörmət etibar yaradır və anlaşılmazlıqların qarşısını alır.
Peşəkar Standartların Rolu
Beynəlxalq Layihə İdarəetmə Assosiasiyası (IPMA) və Layihə İdarəetmə İnstitutu (PMI) kimi peşəkar qurumlar praktikantlar üçün etik davranış kodeksləri təyin etmişdir. Bu standartlara riayət etmək dünya miqyasında tanınan ən yaxşı təcrübələrə uyğunluğu təmin edir.
Məsələn:
PMI-nin Etika və Peşəkar Davranış Kodeksi məsuliyyət, hörmət, ədalət və dürüstlüyü vurğulayır.
IPMA-nın İndividual Bacarıqların Əsasları (ICB4) etik bacarığı layihə menecerləri üçün əsas bacarıq kimi qəbul edir.
Etik Dəyərlərə Riayət Etmədə Qarşılaşılan Çətinliklər
Təzyiqlər: Sıx qrafiklər və büdcə məhdudiyyətləri layihə menecerlərini keyfiyyət və ya etikaya güzəştə getməyə məcbur edə bilər.
Ziddiyyətli Maraqlar: Maraqlı tərəflərin gözləntilərini balanslaşdırmaq və ədaləti qorumaq çətin ola bilər.
Mədəni Fərqlər: Etik normalar mədəniyyətlər arasında fərqlənir və layihə menecerləri müxtəlif perspektivləri diqqətlə idarə etməlidirlər.
Nəticə
Layihə idarəetməsində etik dəyərlər seçim deyil, uğurlu və davamlı layihələrin təməlidir. Dürüstlük, məsuliyyət, hörmət, şəffaflıq, ədalət və gizlilik prinsiplərinə əməl etməklə layihə menecerləri çətinliklərin öhdəsindən gələ, etibar yarada və mükəmməlliyə nail ola bilərlər.
Unutmayın, layihə menecerinin nüfuzu etik davranışa əsaslanır. Bu dəyərlərə riayət etmək yalnız layihələrin uğurunu təmin etmir, həm də bu peşənin bütövlüyünü gücləndirir.