Bu ehtiyacdan doğan RAPID modeli ilk dəfə Bain and Company tərəfindən hazırlanıb. RAPID, önəmli qərarları sistemli və idarə olunan şəkildə verməyə kömək edən bir texnikadır. Bu çərçivə, prosesə daxil olan hər kəs üçün konkret rollar və məsuliyyətlər təyin edir, qərarverməni daha şəffaf və anlaşılır edir.

Sadə səslənsə də, RAPID hər komandaya və ya hər rəhbərə uyğun olmaya bilər.

RAPID qərarvermə texnikası nədir?

RAPID, komandaların mürəkkəb qərarlar zamanı aydın rollar, məsuliyyətlər və gözləntilər müəyyən etməsinə kömək edən bir qərarvermə çərçivəsidir. Onun əsas məqsədi sürətli deyil, düzgün qərarlar qəbul etməkdir.

Bu texnikada komanda üzvlərinə xüsusi rollar təyin olunur və bu da, qarışıq qərar proseslərində qeyri-müəyyənliyi və stressi azaldır. Beləliklə, iştirakçılar öz rollarını dəqiq bilirlər və bu şəffaflıq qərarların keyfiyyətini artırır. RAPID-in tətbiqi həm də komanda üzvlərinin prosesi daha ciddi qəbul etməsinə və səmimi rəy bildirməsinə şərait yaradır.

RAPID-in faydaları bir çox hallarda RACI matrisinə bənzəyir. Hər iki yanaşma kimlərin qərara cavabdeh olduğunu, kimlərin rəy verdiyini və kimlərin sadəcə məlumatlandırıldığını göstərərək komandanın daha effektiv şəkildə irəliləməsini təmin edir.

RAPID-dən nə zaman istifadə etmək faydalıdır?

Gəlin RAPID çərçivəsinin sizə ən çox kömək edə biləcəyi vəziyyətlərə baxaq:

Bir qərar üçün bir neçə maraqlı tərəf iştirak etməlidirsə. RAPID böyük komandalar üçün idealdır, çünki hər kəsə aydın rol verir. Təyin edilmiş məsuliyyətlər əməkdaşlığı artırır, münaqişə riskini azaldır və layihə menecerləri və ya komanda liderləri üçün işlərin koordinasiyasını asanlaşdırır.

Əgər qərarların verilməsi çox uzun çəkirsə. Əgər böyük bir qərarı verməkdə çətinlik çəkirsinizsə, RAPID sizə strukturu və istiqaməti təmin etməklə maneələri aşmağa kömək edə bilər. RAPID sürətli qərarlar üçün deyil, nəzarətli və düşünülmüş şəkildə vaxtında irəliləyiş təmin etmək üçündür.

Yüksək inam səviyyəsi tələb olunan hallarda. Ən mühüm qərarları vermək üçün prosesə düzgün insanların cəlb olunduğuna əminlik lazımdır. RAPID mövzu üzrə ekspertlərə fikir bildirmək üçün platforma təqdim etməklə yanaşı, tövsiyəyə etiraz və təsdiq rolunu oynayanlara da yer verir.

Əgər son tarix çevikdirsə və tələsməyə ehtiyac yoxdursa. Əgər keyfiyyət, sürətdən daha vacibdirsə, RAPID ideal çərçivədir. Təyin olunmuş rollarla yanaşı, bu çərçivə həyata keçirilməli fəaliyyətlər üzrə də istiqamət verir və məlumatların toplanması, təhlili və dəyərləndirilməsi üçün vaxt nəzərdə tutur.

Mürəkkəb və ya ziddiyyətli prioritetlər olduqda. RAPID-in strukturu, detalları və istiqamətləri “qəliz problem” kimi mürəkkəb qərarların incələnməsində faydalıdır. Bu, komandaların bütün aspektləri nəzərə almasına kömək edir, təşkilatın müxtəlif sahələrindən rəy toplayaraq tövsiyələrin üstünlüklərini, çatışmazlıqlarını və dəyiş-düyüşlərini üzə çıxarır.

Amma RAPID hər komanda üçün uyğundurmu? Həmişə deyil.

Bəs RAPID-i nə vaxt istifadə etməməlisiniz?

Budur RAPID-in qərarverməni əslində daha da çətinləşdirə biləcəyi üç vəziyyət:

Sadə və əhəmiyyətsiz qərarlar üçün: Əgər qərar kiçikdirsə və tez dəyişilə bilirsə, RAPID tətbiq etmək lüzumsuz yerə prosesi mürəkkəbləşdirə bilər.

Təcili qərarlar üçün: RAPID prosesi təhlil və rəy toplama üzərində qurulduğundan, sürətli qərarlar üçün uyğun deyil.

Çox az maraqlı tərəf varsa: Kiçik bir qrup tərəfindən veriləcək qərarlarda RAPID rol bölgüsü sadəcə vaxt itkisinə və lüzumsuz bürokratiyaya səbəb ola bilər.

Əgər sizdə “IPMA ICB4 Kompetensiyalar”nı öyrənmək istəyirsinizsə bu linkdən ətraflı məlumat ala bilərsiniz

Belə hallarda, daha yüngül və çevik qərarvermə metodları – məsələn Benefits, Costs, Mitigations (BCM) modeli – daha effektiv ola bilər. BCM çərçivəsi qısa müddətdə irəliləməyə imkan verir və tez qərar verməyi asanlaşdırır.

İndi səncə, sənin komandan və qərarların üçün RAPID uyğun texnikadırmı?